امروزه دیگر اکسل فقط یک جدول ساده با ردیف‌ها و ستون‌های خشک نیست! با ورود ابزارهای هوش مصنوعی، کار با اکسل خیلی راحت‌تر و هوشمندانه‌تر شده. این ابزارها می‌تونن داده‌ها رو تمیز کنن، مرتب‌سازی کنن، فرمول‌نویسی انجام بدن، نمودار بسازن و حتی آینده داده‌ها رو پیش‌بینی کنن.
فرقی نداره دانشجو باشید، کارمند، یا صاحب کسب‌وکار کوچک؛ این ابزارها طوری طراحی شدن که کار شما رو با داده‌ها سریع‌تر، دقیق‌تر و بدون نیاز به برنامه‌نویسی انجام بدن.
در ادامه با ۱۰ ابزار هوش مصنوعی آشنا می‌شویم که کار با اکسل را در سال ۲۰۲۵ برای همه آسان‌تر کرده‌اند:
۱. Microsoft 365 Copilot (مایکروسافت ۳۶۵ کوپایلوت)
این ابزار به‌صورت مستقیم در اکسل قرار داده شده و تقریباً همه کارها رو برای شما انجام می‌ده. از نوشتن فرمول‌ها گرفته تا ساخت نمودار، مرتب‌سازی داده‌ها و حتی توضیح دادن اینکه داده‌ها چه چیزی رو نشون می‌دن.
مثلاً فقط کافیه بنویسید: «فروش از ماه مارس تا ژوئن را نشان بده»، و کوپایلوت خودش جواب رو پیدا می‌کنه و نمایش می‌ده.
این ابزار برای کسانی عالیه که نمی‌خوان وقتشون رو با جستجوی فرمول‌ها تلف کنن.
۲. ExcelMatic (اکسل‌ماتیک)
این ابزار شبیه یه چت‌باکس یا گفت‌وگوی ساده داخل اکسل کار می‌کنه. مثلا می‌تونید تایپ کنید: «محصولات رو بر اساس قیمت مرتب کن»، و بلافاصله این کار انجام می‌شه.
دیگه نیازی نیست از بین منوها کلی بگردید یا دکمه‌های مختلف رو کلیک کنید. اکسل‌ماتیک در زمان‌های کمبود وقت خیلی کمک‌کننده‌ست.
۳. Formula Bot (فرمول بات)
یادآوری فرمول‌های پیچیده اکسل همیشه یکی از چالش‌هاست. فرمول بات این مشکل رو حل کرده. فقط کافی‌ست بنویسید که می‌خواید چه کاری انجام بشه، و این ابزار فرمول مناسب رو برای شما می‌نویسه و حتی توضیح می‌ده که اون فرمول چه کاری انجام می‌ده.
جالبه که این ابزار با Google Sheets هم کار می‌کنه.
۴. DataRobot (دیتاروبات)
دیتاروبات برای تحلیل الگوها و پیش‌بینی آینده طراحی شده. مثلا می‌تونه با نگاه به فروش سال گذشته، حدس بزنه که فروش ماه آینده چطور خواهد بود.
این ابزار برای شرکت‌ها خیلی کاربردیه و بدون نیاز به برنامه‌نویسی استفاده می‌شه. یعنی هر کسی می‌تونه فقط با دادن داده‌های قبلی، نتایج هوشمندانه‌ای بگیره.
۵. Arcwise AI (آرک‌وایز)
این ابزار داده‌های عددی خشک رو به شکل‌های بصری تبدیل می‌کنه. مثلا نمودارهایی می‌سازه که فهمیدن داده‌ها رو آسون‌تر می‌کنن. حتی می‌تونه بگه: «کدوم محصول بیشترین بازگشت داشته»، و نتیجه رو با نمودار نشون بده.
برای پروژه‌های مدرسه یا ارائه‌های کاری بسیار مفیده.
۶. Power Query و Power Pivot (پاور کوئری و پاور پیوت)
این دو ابزار از قبل داخل اکسل وجود دارن.
-
Power Query برای تمیز کردن داده‌های نامرتب استفاده می‌شه. مثلاً حذف اطلاعات تکراری یا تقسیم یک ستون به چند بخش.
-
Power Pivot برای ارتباط دادن چند جدول مختلف با هم کاربرد داره. مثلاً اگر یه جدول لیست مشتری‌ها رو داره و جدول دیگه سفارش‌ها رو، این ابزار می‌تونه اون‌ها رو به هم وصل کنه.
این دو ابزار زمان زیادی صرفه‌جویی می‌کنن و نظم بهتری به داده‌ها می‌دن.
۷. Datarails (دیتارِیلز)
این نرم‌افزار بیشتر در تیم‌های مالی شرکت‌ها استفاده می‌شه. اطلاعات مالی مختلف رو از فایل‌های گوناگون جمع‌آوری و در یک‌جا متمرکز می‌کنه. همچنین برای گزارش‌دهی و بودجه‌نویسی بسیار کارآمده.
اگر با اعداد و بودجه سر و کار دارید، این ابزار مخصوص شماست.
۸. MonkeyLearn (مانکی‌لِرن)
برخلاف بیشتر ابزارها که با عدد سروکار دارن، مانکی‌لرن با کلمات کار می‌کنه. فرض کنید شما صدها نظر مشتری یا کامنت دارید؛ این ابزار می‌تونه بفهمه کدوم نظرها مثبت، منفی یا خنثی هستن.
برای کسب‌وکارهایی که می‌خوان بدونن مشتری‌ها چه حسی دارن، این ابزار خیلی مفیده.
۹. Polymer (پُلیمِر)
پلیمر فایل‌های اکسل شما رو به داشبوردهای تصویری تبدیل می‌کنه. فقط کافیه فایل اکسل رو آپلود کنید، خودش به‌سرعت نمودار و خلاصه‌های دیداری درست می‌کنه.
برای جلسات و ارائه گزارش‌ها خیلی کاربردیه و هیچ مهارت طراحی هم نیاز نداره.
۱۰. KNIME (نایم)
نایم ابزاری پیشرفته‌تره و بیشتر برای کاربرانی مناسبه که با داده‌های زیاد کار می‌کنن. با اینکه حرفه‌ای به‌نظر می‌رسه، اما برای استفاده از اون نیازی به برنامه‌نویسی نیست.
این ابزار با اکسل هماهنگ می‌شه و قدم‌به‌قدم کمک می‌کنه داده‌ها رو تمیز و مرتب کرده و تحلیل کنید.
چه کسانی می‌تونن از این ابزارها استفاده کنن؟
🔹 دانش‌آموزان و دانشجویان: ابزارهایی مثل فرمول‌بات و اکسل‌ماتیک کمک می‌کنن تکالیف سریع‌تر انجام بشن و یادگیری اکسل راحت‌تر بشه.
🔹 کارمندان و افراد اداری: ابزارهایی مثل Microsoft Copilot، Power Query و Datarails زمان کارهای تکراری رو کم می‌کنن و سرعت گزارش‌گیری رو بالا می‌برن.
🔹 صاحبان کسب‌وکارهای کوچک: ابزارهایی مثل Polymer، Arcwise و MonkeyLearn کمک می‌کنن تا تصمیم‌های بهتری بر اساس داده‌های فروش و مشتری گرفته بشه.
نتیجه‌گیری: چرا این ابزارها اهمیت دارن؟
کار با اکسل بعضی وقت‌ها خسته‌کننده، گیج‌کننده و زمان‌بره. ابزارهای هوش مصنوعی دقیقاً برای همین طراحی شدن. این ابزارها:
چه برای یادگیری استفاده بشن، چه برای کار؛ این ابزارها اکسل رو هوشمندتر و کار با اون رو ساده‌تر کرده‌ان.