هوش مصنوعی (AI) به سرعت در حال تغییر نحوه دسترسی ما به اطلاعات و خدمات است و افراد دارای معلولیت را قادر می‌سازد تا به‌طور کامل در زندگی شخصی، آموزشی و حرفه‌ای خود مشارکت کنند. امروزه فناوری‌های کمکی مبتنی بر هوش مصنوعی به‌ویژه برای افرادی که با موانع ارتباطی، حرکتی و فعالیت‌های روزمره مواجه‌اند، بسیار ارزشمند شده‌اند.
این فناوری‌ها واقعیت‌هایی را که قبلاً قابل تصور نبودند، به واقعیت‌هایی چشمگیر تبدیل کرده‌اند و راه‌حل‌های نوآورانه و قابل تطبیق را برای نیازهای شخصی ارائه می‌دهند. در ادامه، به معرفی ۱۰ فناوری کمکی برتر مبتنی بر هوش مصنوعی می‌پردازیم که تأثیر قابل توجهی در زمینه دسترسی دارند.
۱. Seeing AI
دیدن هوش مصنوعی یک برنامه تلفن همراه رایگان از مایکروسافت است که به افراد کم‌بینا کمک می‌کند. این برنامه از فناوری بینایی کامپیوتری و هوش مصنوعی برای شناسایی اشیاء، متون، افراد و صحنه‌های محیط استفاده می‌کند. توصیف صوتی اشیاء یا صحنه‌ها به کاربران کمک می‌کند تا دنیای خود را به‌طور صوتی درک کنند. این برنامه می‌تواند برای خواندن متن، شناسایی محصولات در فروشگاه‌ها یا تشخیص چهره‌ها استفاده شود. با استفاده از این فناوری، کاربران می‌توانند هنگام حرکت در محیط خود احساس استقلال بیشتری داشته باشند.
۲. Be My Eyes
Be My Eyes یک برنامه تلفن همراه مجهز به هوش مصنوعی است که افراد نابینا یا کم‌بینا را از طریق تماس ویدیویی با داوطلبان بینا متصل می‌کند. داوطلبان می‌توانند به این افراد کمک کنند تا برچسب‌ها را بخوانند، اشیاء را پیدا کنند یا در مکان‌های جدید جهت‌یابی کنند. با استفاده از این فناوری، Be My Eyes می‌تواند ورودی بصری را تجزیه و تحلیل کند و مشکلاتی را که در غیر این صورت به کمک انسانی نیاز داشتند، حل کند. این برنامه نمونه‌ای بارز از نحوه تأثیرگذاری هوش مصنوعی بر تعامل افراد با دنیای اطراف و دسترسی به آن است.
۳. Voice Assistants - Siri, Google Assistant, Alexa
دستیارهای صوتی مانند سیری از اپل، دستیار گوگل و الکسا از آمازون ابزارهایی هستند که با استفاده از هوش مصنوعی به کاربران کمک می‌کنند، به‌ویژه برای افرادی که دارای اختلالات حرکتی، بینایی یا ناتوانی یادگیری هستند. این دستیارها به کاربران این امکان را می‌دهند که بدون استفاده از دست یا چشم، محیط اطراف خود را کنترل کنند، اطلاعات جستجو کنند و وظایف مختلف را انجام دهند. کاربران می‌توانند از این دستیارها برای تنظیم یادآورها، آلارم‌ها و ارسال پیام‌ها استفاده کنند و به این ترتیب موانع فعالیت‌های روزمره را پشت سر بگذارند.
۴. Aira
آیرا یک فناوری کمکی نوین است که به افراد کمک می‌کند تا هوش مصنوعی را با کمک انسانی ترکیب کنند. این سرویس کاربران را به یک عامل آموزش‌دیده متصل می‌کند که می‌تواند در مسیریابی، خواندن و حتی تفسیر محیط اطراف کاربر از طریق ویدیوی زنده کمک کند.
۵. RoboBraille
روبوبریل ابزاری است که با استفاده از هوش مصنوعی، متن را به فرمت‌های بریل و صوتی تبدیل می‌کند. این فناوری دسترسی افراد کم‌بینا یا نارساخوان را به اطلاعات چاپی در قالب‌های مختلف افزایش می‌دهد. کاربران می‌توانند اسناد خود را در سایت RoboBraille آپلود کنند و این ابزار به‌صورت خودکار آن‌ها را به خط بریل، چاپ بزرگ یا فایل‌های صوتی تبدیل می‌کند، به طوری که کاربر به راحتی بتواند آن‌ها را بفهمد.
۶. Otter.ai
Otter.ai یک ابزار مفید است که هر نوع صوتی را به متن رونویسی می‌کند. این دستگاه برای افرادی که نقص شنوایی دارند یا در جلسات، سخنرانی‌ها یا مکالمات نیاز به یادداشت‌برداری دارند، بسیار کارآمد است. این فناوری به‌طور خاص برای ارائه رونوشت‌های واضح و ورودی‌های جستجو در رونویسی‌ها طراحی شده و به عنوان یک منبع ارزشمند در محیط‌های آموزشی و کاری عمل می‌کند.
7. JABRA Engage 75
سیستم JABRA Engage 75 یک هدست پیشرفته است که به کاربران کمک می‌کند تا با استفاده از فناوری‌های هوش مصنوعی، گفتار را تشخیص دهند و صدا را تقویت کنند. این سیستم به ویژه برای افرادی که دچار ناتوانی شنوایی هستند طراحی شده و با ویژگی‌هایی مانند وضوح بالای صدا، کاهش نویز پس‌زمینه و تقویت صدا، ارتباطات را بهبود می‌بخشد. این فناوری برای کسانی که در حین تماس تلفنی، شرکت در جلسات مجازی یا در محیط‌های شلوغ مشکل شنیدن دارند، بسیار مفید است.
8. Envision Goggles
عینک انویژن یک جفت عینک هوشمند است که با استفاده از هوش مصنوعی به افراد دارای اختلالات بینایی کمک می‌کند. این عینک‌ها می‌توانند متن را تشخیص دهند و بخوانند و همچنین توضیحاتی درباره اشیا، افراد و محیط اطراف ارائه دهند. علاوه بر این، این عینک‌ها با استفاده از بازخورد صوتی، به کاربران کمک می‌کنند تا تجربه بصری بهتری از محیط خود داشته باشند و به راحتی در آن حرکت کنند.
9. WILL
ویلچرهای هوشمند مانند WHILL از فناوری هوش مصنوعی و حسگرهای پیشرفته برای بهبود مسیریابی افراد دارای اختلالات حرکتی استفاده می‌کنند. این ویلچرها به طور خودکار مسیر خود را با توجه به موانع، نوع زمین و نیازهای کاربر محاسبه می‌کنند. همچنین، این ویلچرها می‌توانند موانع را شناسایی کرده و به کاربر در حرکت در فضاهای تنگ کمک کنند. این ویژگی‌ها به کاربران کمک می‌کند تا استقلال بیشتری داشته باشند و با ایمنی بیشتری حرکت کنند.
10. Gaze-Tracking Software
فناوری ردیابی نگاه به افراد دارای ناتوانی‌های جسمی شدید این امکان را می‌دهد که با استفاده از حرکات چشم خود دستگاه‌ها را کنترل کنند. این فناوری به ویژه برای بیمارانی که از مشکلاتی مانند ALS، آسیب نخاعی یا فلج مغزی رنج می‌برند، بسیار مفید است. نرم‌افزار ردیابی نگاه به کاربران این امکان را می‌دهد که با نگاه کردن به صفحه نمایش، صحبت کنند و کارهایی مانند مرور وب را انجام دهند.
نتیجه‌گیری
فناوری‌های کمکی مبتنی بر هوش مصنوعی با ارائه راه‌حل‌های متنوع برای انواع معلولیت‌ها، دسترسی به امکانات را متحول می‌کنند. این ابزارها به افراد کمک می‌کنند تا زندگی مستقل و رضایت‌بخشی داشته باشند. با پیشرفت فناوری هوش مصنوعی، آینده‌ای روشن‌تر برای افزایش دسترسی و کاهش موانع برای افراد دارای معلولیت در پیش است. از عینک‌های هوشمند و دستیارهای صوتی گرفته تا ابزارهای رونویسی، این پیشرفت‌ها به جهانی فراگیرتر و در دسترس‌تر کمک می‌کند.