در آینده‌ای نه چندان دور، ممکن است دیگر لازم نباشد حتی دست به کامپیوتر خود بزنید؛ چون کامپیوترتان خودش کارها را برایتان انجام خواهد داد!
مایکروسافت در رویداد Build 2025 اعلام کرد که قصد دارد هوش مصنوعی را وارد مرحله‌ای تازه کند: عامل‌های هوشمند (AI Agents) که می‌توانند برنامه‌های ویندوز را به‌صورت خودکار کنترل کنند. این تحول اساسی، آغاز عصری است که در آن از کار دستی روی رایانه به سمت همیار دیجیتال هوشمند و خودکار حرکت خواهیم کرد.
این فناوری می‌تواند نحوه‌ی کار کردن با کامپیوتر را در شرکت‌ها و در استفاده‌ی شخصی به کلی تغییر دهد. پیش‌بینی‌ها حاکی از رشد انفجاری این بازار است:
از ۷.۸۴ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۵ به ۵۲.۶۲ میلیارد دلار در سال ۲۰۳۰. اما در حالی که بازار آماده‌ی جهش است، هنوز بسیاری از مردم نمی‌دانند پشت پرده‌ی این تحول چه خبر است.
فناوری پشت عامل‌های هوشمند (AI Agents)
هسته‌ی اصلی این نوآوری، چیزی به نام پروتکل Model Context (یا MCP) است. این پروتکل را شرکت Anthropic در سال گذشته معرفی کرد و هدف آن، ایجاد ارتباط مستقیم و استاندارد بین هوش مصنوعی و نرم‌افزارهای مختلف است.
در گذشته، ابزارهای خودکارسازی معمولا مجبور بودند صفحه را اسکن کنند یا از روی ظاهر برنامه‌ها حدس بزنند که چه کاری باید انجام دهند. اما با MCP، دیگر نیازی به این حدس‌زدن‌ها نیست، چون برنامه‌ها مستقیماً با هوش مصنوعی ارتباط برقرار می‌کنند.
معماری این سیستم از دو بخش مهم تشکیل شده است:
مثلاً شما فقط کافی است بگویید: «یه پلی‌لیست تو اسپاتیفای بساز»، و عامل هوش مصنوعی به‌صورت خودکار:
-
اسپاتیفای را پیدا می‌کند،
-
اجازه‌های لازم را می‌گیرد،
-
و بدون دخالت شما، پلی‌لیست را می‌سازد.
امنیت و حفاظت از حریم خصوصی
مایکروسافت بعد از تجربه‌ی ناموفق "Windows Recall" که انتقادهای زیادی بابت نقض حریم خصوصی دریافت کرد، این بار با احتیاط بیشتری جلو رفته است. سیستم جدید بر پایه‌ی کنترل کامل کاربر طراحی شده است:
-
ویندوز 11 دارای تنظیمات اختصاصی برای مدیریت دسترسی عامل‌های هوش مصنوعی به برنامه‌ها خواهد بود.
-
هیچ برنامه‌ای بدون اجازه‌ی شما توسط AI کنترل نمی‌شود.
-
حتی برای هر برنامه باید جداگانه اجازه صادر کنید.
-
همچنین، شما می‌توانید دقیقاً ببینید عامل هوش مصنوعی چه کاری در چه زمانی انجام داده است (شفافیت کامل).
از طرفی، برنامه‌نویسان نیز باید به‌صورت آگاهانه و داوطلبانه نرم‌افزار خود را برای استفاده توسط عامل‌های هوشمند آماده کنند. هیچ برنامه‌ای به‌طور خودکار وارد این اکوسیستم نمی‌شود مگر اینکه کدهای خاصی به آن اضافه شده باشد.
همکاری با توسعه‌دهندگان و زمان‌بندی انتشار
مایکروسافت با همکاری شرکت‌های بزرگ در حال گسترش این فناوری است. از جمله:
-
Anthropic
-
OpenAI
-
Perplexity
-
Figma
همچنین شرکت‌های دیگری مانند:
در حال توسعه نسخه‌هایی از برنامه‌های خود هستند که از عامل‌های هوشمند پشتیبانی می‌کند. این همکاری گسترده نشان می‌دهد که اعتماد و علاقه‌ی زیادی در صنعت نسبت به این فناوری وجود دارد.
مایکروسافت قصد دارد این قابلیت را ابتدا در نسخه‌های آزمایشی و مخصوص توسعه‌دهندگان (developer preview) عرضه کند تا بازخوردها جمع‌آوری شوند و بعد به‌تدریج برای عموم کاربران منتشر شود.
در حال حاضر، ابزارهای لازم برای توسعه‌دهندگان فراهم است. مثلاً:
گسترش قابلیت‌ها فراتر از سخت‌افزارهای گران
قبلاً فقط کامپیوترهای خاصی که مجهز به Copilot+ و پردازنده‌های عصبی (NPU) بودند، می‌توانستند از قابلیت‌های پیشرفته‌ی AI استفاده کنند. اما حالا، Microsoft Windows AI Foundry این محدودیت‌ها را از بین برده است.
اکنون، قابلیت‌های AI روی اکثر سخت‌افزارها قابل استفاده هستند:
این یعنی میلیون‌ها کامپیوتر فعلی نیز می‌توانند از ویژگی‌های عامل هوشمند بهره‌مند شوند. ضمن اینکه بسیاری از این پردازش‌ها به‌صورت محلی و بدون نیاز به اینترنت انجام می‌شود. این باعث می‌شود:
رقابت شدید و استانداردهای مختلف
رقابت در این حوزه بسیار داغ شده است. گوگل در آوریل ۲۰۲۵، پروتکل جدیدی به نام Agent2Agent معرفی کرد که مخصوص ارتباط بین عامل‌های هوش مصنوعی در پلتفرم‌های مختلف است. اما این تنوع استانداردها ممکن است باعث چنددستگی بازار شود.
مایکروسافت در این میان تلاش می‌کند که نقش رهبری را در ایجاد استانداردهای باز (Open Standards) داشته باشد. این شرکت به همراه گیت‌هاب عضو اصلی کمیته هدایت‌کننده MCP است. این کمیته تعیین می‌کند که عامل‌های هوشمند در آینده دقیقاً چگونه در سراسر پلتفرم‌ها عمل خواهند کرد.
در عین حال، تحقیقات بازار نشان می‌دهد که ۹۹٪ توسعه‌دهندگان سازمانی در حال بررسی استفاده از عامل‌های هوشمند هستند. این یعنی علاقه‌ی فراگیر در میان کسب‌وکارها برای خودکارسازی و بهره‌گیری از AI در حال شکل‌گیری است.
آینده‌ی تعامل با کامپیوتر
عامل‌های هوشمند، نقطه‌ی عطفی در نحوه‌ی استفاده از رایانه‌ها هستند. ما از رویکرد سنتی «کلیک و تایپ» به سمت مدلی خواهیم رفت که در آن، شما فقط می‌گویید چه می‌خواهید، و کامپیوتر بقیه‌اش را انجام می‌دهد.
البته این فناوری هنوز در مراحل ابتدایی است. نسخه‌های آزمایشی مخصوص توسعه‌دهندگان طی ماه‌های آینده منتشر خواهد شد. پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۲۶ این قابلیت‌ها به‌صورت عمومی و گسترده‌تر در دسترس قرار بگیرند، مخصوصاً وقتی چارچوب‌های امنیتی به‌طور کامل تثبیت شوند.
رشد این فناوری در سازمان‌ها سریع‌تر است، چون به آن‌ها امکان می‌دهد سریع‌تر نرم‌افزارها را اجرا کنند. اما در بین کاربران عادی، میزان کاربردی بودن و حس امنیت نقش تعیین‌کننده‌ای در پذیرش این فناوری خواهد داشت. در نهایت، تعادل میان نوآوری و اعتماد مشخص خواهد کرد که این تحول چقدر آسان یا دشوار راه خود را به خانه‌ها و دفاتر باز می‌کند.