با رشد هوش مصنوعی (AI)، سوالات زیادی درباره از دست دادن مشاغل به وجود آمده است. اما اگر هوش مصنوعی قرار باشد نقش رئیستان را بگیرد، چه اتفاقی می‌افتد؟ ممکن است عجیب به نظر برسد، اما برخی از کسب‌وکارها در حال آزمایش با مدیران هوش مصنوعی هستند.
هوش مصنوعی چگونه مدیریت می‌کند؟
در بسیاری از جنبه‌ها، یک مدیر هوش مصنوعی مشابه یک رهبر انسانی عمل می‌کند. این سیستم‌ها با استفاده از مدل‌های یادگیری ماشین، عملکرد شرکت را تحلیل کرده، اهدافی را تعیین می‌کنند و کارمندان را ارزیابی می‌کنند. آن‌ها همچنین می‌توانند پیشنهاداتی برای بهبود فرآیندها یا استراتژی‌های جدید ارائه دهند. مدیران انسانی هنوز مسئول تصمیم‌گیری‌های بزرگ‌تر مانند استخدام و اخراج یا تأیید معاملات هستند، در حالی که هوش مصنوعی وظایف مدیریتی روزمره را انجام می‌دهد.
وظایف مدیریتی شامل کارهای زیادی است که هوش مصنوعی معمولاً در آن‌ها از انسان‌ها بهتر عمل می‌کند، مانند حل مشکلات پیچیده و بررسی اسناد. به همین دلیل، برخی از شرکت‌ها آن را برای این نقش‌ها مناسب می‌دانند.
در حال حاضر نیز شرکت‌ها بر اساس پتانسیل هوش مصنوعی عمل می‌کنند. به عنوان مثال، توسعه‌دهنده اپلیکیشن موبایل NetDragon Websoft در سال ۲۰۲۲ یک ربات مدیر عامل به نام تانگ یو منصوب کرد. این ربات هوش مصنوعی با تجزیه و تحلیل داده‌های بلادرنگ، به تصمیم‌گیری‌های استراتژیک کمک می‌کند، ریسک‌ها را ارزیابی کرده و فرآیندهای کاری را ساده می‌کند. همچنین، سازمان‌هایی مانند برند رُم Dictador نیز روی رهبری هوش مصنوعی سرمایه‌گذاری کرده و این فناوری را در نقش‌های کوچکتر آزمایش کرده‌اند.
مزایای مدیران هوش مصنوعی
فشار برای خودکارسازی وظایف مدیریتی منطقی است، به‌ویژه وقتی که به تکراری بودن و حجم بالای کارها فکر می‌کنیم. مدیران هوش مصنوعی مزایای زیادی نسبت به روش‌های سنتی رهبری دارند.
۱. صرفه‌جویی در هزینه
یکی از بزرگ‌ترین مزایای مدیران هوش مصنوعی این است که نیازی به پرداخت حقوق ندارند. معمولاً درباره صرفه‌جویی در هزینه‌های اتوماسیون در کارهای ساده صحبت می‌شود، اما در مدیریت، این تأثیر بیشتری دارد.
درآمد مدیران عامل به طور متوسط ۳۹۹ برابر درآمد کارگران معمولی است و این شکاف در طول زمان افزایش یافته است. از نظر اقتصادی، خودکارسازی این موقعیت‌های پردرآمد منطقی‌تر از موقعیت‌های ابتدایی است. همچنین، شرکت‌ها می‌توانند از هوش مصنوعی برای کاهش بار کاری مدیران استفاده کنند. این کار به مدیران کمک می‌کند تا وظایف بیشتری را در زمان کمتری انجام دهند و به این ترتیب نسبت هزینه به ارزش بهبود یابد.
۲. تصمیم‌گیری منطقی
مدیران هوش مصنوعی می‌توانند استراتژی شرکت را با حذف عوامل احساسی از تصمیمات کلیدی بهتر کنند. یادگیری ماشین می‌تواند بهترین مسیر را فقط با تجزیه و تحلیل داده‌ها تعیین کند. در نتیجه، کسب‌وکارها نگران قضاوت‌های مبهم نخواهند بود و کارمندان نیازی به بازی‌های سیاسی اداری ندارند.
این مزایا به طور کلی بر رهبری نیز تأثیر دارد. در حالی که ممکن است درباره "رهبران طبیعی" صحبت‌هایی بشنوید، مطالعات نشان می‌دهد که هیچ سبک رهبری به‌طور مطلق بهترین نیست و مدیریت بهینه به مهارت‌های شناختی بستگی دارد. مدیریت موفق به تجزیه و تحلیل موقعیت‌ها می‌پردازد تا بهترین رویکرد را در هر لحظه بیابد، که این نوع تجزیه و تحلیل دقیقاً همان چیزی است که هوش مصنوعی در آن برتری دارد.
۳. پیش‌بینی دقیق
هوش مصنوعی همچنین در پیش‌بینی نتایج آینده از انسان‌ها بهتر عمل می‌کند. مدل‌های تحلیلی پیش‌بینی‌کننده می‌توانند برآوردهای دقیقی بر اساس روندهای گذشته انجام دهند، در حالی که متخصصان انسانی برای انجام همین کار با چالش‌هایی مواجه هستند. این یک مزیت مهم برای یک رهبر است.
مدیران باید بتوانند پیش‌بینی کنند که شرایط برای کسب‌وکار چگونه پیش خواهد رفت تا استراتژی‌های مؤثری را شکل دهند. هوش مصنوعی در این زمینه خوب عمل می‌کند زیرا می‌تواند الگوهای ظریفی را در داده‌های گذشته شناسایی کند. این کار در جزئیات معمولاً برای انسان‌ها کند و مستعد خطا است.
نکات منفی مدیران هوش مصنوعی
با تمام مزایای مدیران هوش مصنوعی، هنوز موانع مهمی وجود دارد که کسب‌وکارها باید به آن‌ها توجه کنند.
۱. جابجایی شغلی
مانند هر نوع اتوماسیون دیگری، مدیریت با هوش مصنوعی سوالاتی درباره از دست دادن شغل ایجاد می‌کند. هرچند ترس از جابجایی شغلی ممکن است در اینجا به اندازه سایر مشاغل برجسته نباشد، زیرا تعداد مدیران کمتر از سایر کارمندان است، اما هر گونه جابجایی شغلی بر افراد تأثیر منفی می‌گذارد.
خودکارسازی موقعیت‌های مدیریتی می‌تواند فرصت‌های ارتقاء شغلی را که کارمندان باتجربه ممکن بود به‌دست آورند، از بین ببرد. وقتی یک ربات وظایف مدیریتی را بر عهده می‌گیرد، کارمندان با تجربه نمی‌دانند به کجا بروند تا از تجربه خود بهره‌مند شوند. این عدم تحرک می‌تواند بر گردش مالی تأثیر بگذارد، زیرا این یکی از دلایل رایج برای ترک شغل است.
۲. مسائل پاسخگویی و تعصب
یکی دیگر از مشکلات، سوگیری است. در حالی که هوش مصنوعی ممکن است در ابتدا به‌عنوان یک راه‌حل عاری از تعصب به نظر برسد، اگر از داده‌های جانبدارانه یاد بگیرد، می‌تواند مشکلات موجود را بدتر کند. همچنین ممکن است شناسایی تعصب در هوش مصنوعی قبل از به‌کارگیری آن دشوار باشد، بنابراین قرار دادن یک ربات در مسئولیت می‌تواند منجر به رفتار ناعادلانه در محیط کار شود.
همچنین، هوش مصنوعی نمی‌تواند مانند یک رهبر انسانی مسئولیت اشتباهات را بپذیرد. در حالی که یادگیری ماشینی معمولاً دقیق است، اما هنوز هم ممکن است اشتباه کند یا نتایج نادرستی ارائه دهد. در این صورت، چه کسی را باید مقصر دانست؟ چگونه می‌توان یک ماشین را مسئول نتایج ضعیف قلمداد کرد؟
۳. امنیت و نگرانی‌های حفظ حریم خصوصی
مدیران هوش مصنوعی همچنین خطرات خاصی در زمینه امنیت سایبری و حفظ حریم خصوصی به همراه دارند. مدیریت یک تیم به معنای دسترسی به اطلاعات حساس درباره کارمندان، مشتریان و کسب‌وکار است. اگر یک برنامه هوش مصنوعی به این داده‌ها دسترسی داشته باشد، یک نقض امنیتی می‌تواند عواقب جدی به همراه داشته باشد.
مجرمان سایبری می‌توانند سازمان‌ها را از طریق حملات مسمومیت داده‌ها هدف قرار دهند. با افزودن کدهای مخرب به پایگاه داده آموزشی مدل، آن‌ها می‌توانند دقت آن را کاهش دهند یا درب پشتی برای کنترل آن نصب کنند. چنین حمله‌ای می‌تواند رهبری شرکت را به دست مجرمان بیندازد یا فرآیندهای خودکار را مختل کند.
آیا هوش مصنوعی جایگزین رئیس شما خواهد شد؟
با توجه به مزایا و معایب موجود، آینده مدیران هوش مصنوعی هنوز مشخص نیست. با گذشت زمان، ربات‌ها دقیق‌تر خواهند شد و مردم راه‌حل‌هایی برای مسائل مربوط به سوگیری و امنیت سایبری پیدا خواهند کرد. با این حال، هوش مصنوعی احتمالاً به‌طور کامل جایگزین مدیران انسانی نخواهد شد.
اگرچه هوش مصنوعی می‌تواند در برخی زمینه‌های مدیریتی مفید باشد، اما از تفکر خلاقانه و درک عمیق لازم برای سایر جنبه‌های مدیریت برخوردار نیست. بنابراین، همکاری میان هوش مصنوعی و انسان ممکن است بهترین راه‌حل باشد. نتایج اولیه این ایده را تأیید می‌کند؛ مدل‌های هوش مصنوعی که با مدیران انسانی کار می‌کنند، ۷۲ درصد موفقیت در ایجاد انگیزه در کارکنان را نشان داده‌اند که این عملکرد بهتر از هر یک از آن‌ها به تنهایی است.
در آینده، رهبری شرکت‌ها ممکن است به‌طور فزاینده‌ای به هوش مصنوعی متکی شود، اما نباید انتظار داشته باشید که فقط به یک ربات گزارش دهید. برخی از شرکت‌ها، مانند NetDragon Websoft، احتمالاً مدیران هوش مصنوعی را منصوب خواهند کرد، اما رهبران انسانی همچنان نقش مهمی خواهند داشت.
هوش مصنوعی ممکن است به مدیران کمک کند، اما در حال حاضر آن‌ها را جایگزین نمی‌کند. با پیشرفت فناوری هوش مصنوعی، این سیستم نقش بیشتری در مدیریت شرکت‌ها خواهد داشت. با این حال، نگرانی‌ها در مورد امنیت سایبری، مسائل مربوط به نیروی کار و مسئولیت‌پذیری، و همچنین ناتوانی هوش مصنوعی در تفکر خلاق، مانع از تصاحب کامل این نقش می‌شود. به این ترتیب، هوش مصنوعی ممکن است جایگزین رئیس شما نشود، اما می‌تواند به او کمک کند تا کار بهتری انجام دهد.